ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲ

ਪ੍ਰਤਿਪਾਲਣ

Persistent organic pollutants (POPs) [ਚਿਰਜੀਵੀ ਆਰਗੇਨਿਕ ਪਲੀਤਕਾਰਕ (ਪੀ.ਓ.ਪੀ.)] ਅਜਿਹੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਰਸਾਇਣ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿਚਲੇ ਪਰਿਆਵਰਨਕ ਮਾਹੌਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੇ ਤਾਣੇ ਦੇ ਹਰ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਜਿਣਸਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਹੀ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹੇ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਜਾਂ “ਟਰਾਂਜ਼ੀਐਂਟ” ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਹੁਣ ਤਕ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਾਂਚੇ ਗਏ ਥਣਧਾਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੀ.ਓ.ਪੀ. ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਲੀਤ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਜਾਂ “ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ” ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਧਿਐਨ ਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਤਕ ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਉੱਤੇ ਇਸਦੇ ਅਸਰਾਂ ਬਾਰੇ ਪੱਕੇ ਤੌਰ `ਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਵਿਖੇ ਕੀਤੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਨ ਪੱਧਰ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇਪਣ ਪ੍ਰਤੀ ਨਸ਼ਰ ਹੋਈਆਂ ਸੀਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਗ ਅਤੇ ਜਣਨ-ਵਿਗਾੜ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧੇਰੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਭੋਜਨ ਦੀ ਉਪਲਬਧਗੀ ਅਤੇ ਅਹਿਮੀਅਤ ਵੀ ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਸਰੋਕਾਰ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਪਲੀਤਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵ-ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਮਿਆਰ ਗਿਰਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਖਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਖੇਡ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਮੱਛੀ ਉਦਯੋਗ ਨੇ ਸਾਮਨ ਮੱਛੀਆਂ ਦਾ ਸਟਾਕ ਪੇਤਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਲਈ ਬੜਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦੇ ਵਸੇਬੇ ਵਾਲ਼ੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੋਣਾ ਦਾ ਸਬੱਬ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨਾਲ ਟੱਕਰਾਂ ਦੀ, ਅਤੇ ਤੇਲ ਡੁੱਲ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਧ-ਫੁੱਲ ਰਹੇ ਵ੍ਹੇਲਾਂ-ਵੇਖਣ ਵਾਲ਼ੇ ਉਦਯੋਗ ਦਾ ਵੀ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਬੜੀ ਸਹੀ-ਸਹੀ ਖੇਪ ਵਰਤਦੀਆਂ ਹਨ, ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਤੋਂ ਉੱਠ ਰਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਪਲੀਤਤਾ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਉੱਤੇ ਨਿੱਗਰ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੋਵੇ।

ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ

ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦੀਆਂ ਆਬਾਦੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵਿਧਾਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ 1970 ਵਿੱਚ British Columbia’s Wildlife Act (ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਬਾਰੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ) ਤਹਿਤ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਨ 1982 ਵਿੱਚ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਨੂੰ Fisheries Act of Canada (ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜ੍ਹਨ ਬਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨ) ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਐਬੁਰਿਜਨਲ ਸ਼ਿਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਿਨਾ ਲਸੰਸ ਤੋਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵੇਲ਼ੇ ਕੋਈ ਵੀ ਲਸੰਸ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਅਤੇ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਮਾੜੇ ਵਾਹ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਵੇਖਣ ਬਾਰੇ ਸੇਧਾਂ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

Fisheries and Oceans Canada (ਮੱਛੀਆਂ ਫੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਮਹਾਂਸਾਗਰਾਂ ਬਾਰੇ ਕਨੇਡਾ ਦਾ ਮਹਿਕਮਾ) ਉੱਤਰਪੂਰਬੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਦੱਖਣੀ ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਨੀਤੀ ਵਿਕਸਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਹਾਲੀ ਦੀ ਵਿਉਂਤਬੰਦੀ ਇੱਕ ਦੋ-ਪੜਾਵੀ ਕਾਰਵਾਈ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਹਿੱਸਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਨੀਤੀ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਬਹਾਲੀ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਅਤੇ ਮੋਟੇ ਰਾਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜੇ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦੇ ਫੌਰੀ ਬਚਾਉ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੂਜਾ ਹਿੱਸਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਾਰਵਾਈ ਯੋਜਨਾ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਅਜਿਹੇ ਅਸਰਦਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਅਤੇ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਤਿਆਰ ਕਰੇ ਜੋ ਸਥਾਨਕ ਦੱਖਣੀ ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਕਰਨ।

ਟਰਾਂਜ਼ੀਐਂਟ ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਲਈ SARA (ਸਾਰਾ) ਤਹਿਤ ਬਹਾਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਨੀਤੀ `ਤੇ ਗ਼ੌਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨੀਤੀ ਦੇ ਲੰਮੇ-ਸਮੇਂ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਚੰਗੇਰੀ ਸਮਝ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗੀ:

• ਪਲੀਤਕਾਰੀ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਅਸਰ;
• ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਜਿਉਣਯੋਗਤਾ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਉਣ ਲਈ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦੀ ਜਣਨ ਕਿਰਿਆ;
• ਸਾਲ ਦੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ।

ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ?

ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਹਿਫਾਜ਼ਤ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਤਦ ਹੀ ਮਿਲੇਗੀ ਜੇਕਰ ਸਾਰੇ ਕਨੇਡਾ ਵਾਸੀ ਖ਼ਤਰੇ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਮਿਲ ਕੇ ਯਤਨ ਕਰਨ। ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਾਉ ਅਤੇ ਦਰਿੰਦਾ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਤੋਂ ਉਪਜੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ – ਜਿਵੇਂ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜ੍ਹਨ ਵਾਲ਼ੇ ਜਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸਣਾਂ, ਸ਼ੋਰ ਰਾਹੀਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਲੀਤਤਾ, ਅਤੇ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨਾਲ ਟੱਕਰਾਂ – ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਤਨ ਕਰੋ ਤਾਂ ਕਿ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਦਾ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸੋਂ ਵਾਲ਼ਾ ਇਲਾਕਾ ਵਧੇਰੇ ਮਹਿਫੂਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।

ਜਾਂ B.C. Cetacean Sightings Network (ਬੀ.ਸੀ. ਵਿੱਚ ਥਣਧਾਰੀ ਜਲ-ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ) ਵਰਗੇ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੋ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਵ ਵਸੇਬਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਵ੍ਹੇਲਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਖ਼ਤਰੇ ਘਟਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੇ ਤਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਯਾਤਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸੀਟੇਸ਼ੀਅਨ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਅੰਕੜਾ-ਆਧਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਭਾਲਦਾ ਹੈ। ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰੋ »